Çukurova Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Güneş Enerjisi Araştırma Merkezi’nde (UZAYMER) doktora sonrası araştırmalarını sürdüren Dr. Zühal Kurt, Türkiye’de artan ışık kirliliğine dikkat çeken güncel analizlerini kamuoyuyla paylaştı. “Gelecekte çok parlak olmayan yıldızları çıplak gözle şehirlerden göremeyeceğiz. Yıldızlar artık şiirlerde kalacak.” diyen Dr. Kurt, şehirleşme ile birlikte artan yapay ışık kaynaklarının gökyüzü gözlemleri üzerindeki etkilerine vurgu yaptı.
Dr. Kurt, aynı zamanda Prof. Dr. Nazım AKSAKER ve arkadaşlarının 2020 yılında yayımladığı ve küresel ölçekte astronomik gözlemevi yer seçimine odaklanan çalışmada da yazarlar arasında yer alıyor. Bu kapsamlı araştırma ile geliştirilen astroGIS platformu (www.astrogis.org), 1 km çözünürlükte uydu verileri ve Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) teknikleri kullanılarak Dünya üzerindeki kara yüzeylerini astronomik uygunluk açısından sınıflandırmakta. Çalışmada, bulutluluk, yapay ışık, rakım, su buharı, aerosol, rüzgar hızı ve arazi kullanımı gibi çeşitli parametrelerin Çok Kriterli Karar Analizi (MCDA) yöntemiyle değerlendirilmesi sonucu, Astronomik Gözlemevi Uygunluk Endeksi (SIAS) geliştirilmiştir.
Dr. Kurt’un Türkiye özelinde yürüttüğü çalışma, bu küresel çabanın bölgesel bir uzantısı niteliğindedir. 2012–2020 yıllarını kapsayan veriler ışığında, Türkiye genelinde özellikle şehir merkezleri ve gözlemevi yerleşkelerinde ışık kirliliğinde %80’e varan bir artış gözlemlenmiştir. Ancak Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile bazı kırsal alanlarda karanlık gökyüzü koşullarının hâlâ korunabildiği tespit edilmiştir.
Dr. Kurt’un katkıda bulunduğu bu çok katmanlı araştırmalar, hem Türkiye’de hem de dünya genelinde astronomik gözlemler için en uygun alanların bilimsel yöntemlerle belirlenmesine ve korunmasına olanak sağlamaktadır.
Bilimsel çalışmanın içeriği için : Türkiye'de Işık Kirliliği
Haberin devamı için : tıklayınız...
